KURAMSAL ÇERÇEVE

Amaç 1 - Literatür tarama sürecini tanımlamak.

Amaç 2 - Literatür analizi kavramını bilmek.

Amaç 3 - Literatür ile sentez yazımını açıklamak.

Amaç 4 - Çalışmanın önemini / katkılarını ifade edebilmek.

Amaç 5 - Araştırma sorusu ve hipotez kavramlarını tanımlar.

Amaç 6 - Çerçevelerin önemini açıklamak.

Amaç 7 - Görsel sunumların nasıl yapılacağına ilişkin yönergeler vermek.

Sağlam bir literatür taraması birden fazla amaca hizmet eder; mevcut araştırmanın ana hatlarını çizer, boşlukları belirler ve çalışmanız için gerekçe sağlar. Araştırma konusu hakkında daha önce neler yapıldığına dair nitelikli ve derinlemesine bir araştırma, çalışmanın ilerleyişi için bir yol gösterici olacaktır. Akademik yayıncılıkta karşılaşılan engeller konusunda yapılacak bir literatür taraması, akademik yayıncılık süreçleri, yazarlık zorlukları ve engellerin aşılmasına yönelik mevcut stratejiler hakkında daha önce yapılmış çalışmaları incelemelidir (George vd., 2016; Lee ve Taylor, 2014). Literatür taraması, hedef kitlenizi çalışmanızın önemi ve özgünlüğü konusunda ikna ettiğinden farklı derece ve araştırma ürünlerinin farklı düzeylerde literatür taramasına ihtiyacı vardır. Dolayısıyla, Hart'ın (1998) araştırma düzeylerine ilişkin literatür taraması çerçevesi Tablo 6'da örnek olarak verilmiştir.

Akademik araştırmalarda, kapsamlı bir literatür taraması sadece mevcut çalışmaların özetlenmesinde değil, aynı zamanda araştırma boşlukların belirlenmesinde ve mevcut çalışmaların gerekliliğinin savunulmasında hayatî bir rol oynar. Literatür taramasının derinliği ve kapsamı, akademik seviyeye ve yapılan akademik çalışmanın türüne göre değişebilir. Bu yöndeki yaklaşım, literatür taramasının araştırmanın önemini ve özgünlüğünü etkili bir şekilde desteklemesini sağlar.

Literatürün sentezi ve analizi, sadece özetlemenin ötesine geçerek mevcut çalışma bütününü anlamlandırmayı ve tutarlı bir anlatıya entegre etmeyi amaçlar. Bu anlatı, araştırma sorularınızı ve hipotezlerinizi açıkça tanımlanmış bir bağlamda konumlandırmanıza olanak tanıyarak çalışmanız için zemin hazırlamalıdır (Fink, 2014; Snyder, 2019). Bu nedenle yapılan işlem “söylem sentezi” veya “kaynaklardan yazma” olarak tanımlanabilir:

• Sentez yapmak, halihazırda var olan bilgiden, yani diğer kaynaklardan yeni bilgi yaratmayı amaçlamalıdır.
• Dolayısıyla, sentez bir özet değildir, ancak özetler sentezin bir parçası olabilir.
• Sentez, karşılaştırmak, zıtlaştırmak ve sonuç çıkarmak için farklı kaynaklardan gelen birden fazla kanıt parçasını birbirine bağlayan analizdir.
• Sentez yazımında yazarlar, başkalarının bir konu hakkında söylediklerini basitçe rapor etmemelidir.
• Yazarlardan yeni fikirler yaratmak için yorum yapmaları beklenir.
• Ayrıca, yazarlar sentez yazılarında argümanlar oluşturmalıdır.

Tanım

• Cambridge İngilizce Sözlük: "Yeni ve ayrı ayrı ele alınan öğelerden farklı bir bütün oluşturmak için farklı fikirleri veya şeyleri birleştirme eylemi.
• Okuyucularınızın her bir parçanın birlikte nasıl çalıştığını anlayabilmesi için kaynaklar arasındaki kanıtları tek tek birleştirmek.

Eldeki konu için sentez, yayıncılıkta hakem değerlendirme zaman çizelgeleri gibi sistemik zorluklara ilişkin bulguları, dil engelleri ve mentorluk eksikliği gibi daha bireysel düzeydeki zorluklarla bir araya getirecektir.

Literatür analizi ve sentezi, mevcut araştırmaları özetlemenin ötesine geçerek bu çalışmaları anlamlandırmayı ve tutarlı bir hikâyeye entegre etmeyi amaçlar. Bu süreç, araştırma sorularını ve hipotezleri net bir bağlama yerleştirmek için bir platform sağlar. Yazarlar sentez yaparken farklı kaynaklardan elde edilen kanıtları birleştirir, karşılaştırır ve sadece başkalarının söylediklerini değil, kendi yorumlarını da dahil ederek sonuçlar çıkarır. Bu süreç, okuyucuların tek tek parçaların birbirine nasıl uyduğunu anlamasını ve daha geniş bir kavrayışa sahip olmasını sağlar.

Akademik çalışmalar, çalışmanın yapıldığı ilgili literatüre katkıda bulunmayı ve o alandaki bazı problem durumlarına cevap vermeyi amaçlar. Bu nedenle akademik yazımda, çalışmanın literatüre katkısının ve öneminin belirtilmesi gerekir. Güçlü ve net bir önem/katkı iddiası, okuyucularınızın makalelerinizi neden okumaları gerektiğini ve makalelerinizin onlara nasıl fayda sağlayacağını anlamalarına yardımcı olabilir. Bir yazar olarak önem/katkı ifadelerini akademik çalışmalarınızın farklı yerlerine koyabilirsiniz. Bunlar çalışmanızın özet, giriş ve tartışma bölümlerinde olabilir.

Özette. Özetler, okuyucuların dikkatini çalışmanıza çeker ve tutar. Bu nedenle, çalışmanızın önemini/katkısını belirtmek hedef kitleniz için faydalı olabilir. Teng ve diğerlerinin (2022) makalesinin özeti buna örnek olarak gösterilebilir:

Bu ampirik çalışma iki amaca hizmet etmektedir. İlk amaç, Yabancı Dil Olarak İngilizce (YDİ) akademik yazma ortamında üstbilişin çok yönlü yapısını temsil eden ve yeni geliştirilen bir araç olan Üstbilişsel Akademik Yazma Stratejileri Anketini (MAWSQ) doğrulamaktır. İkinci amaç, farklı üstbiliş stratejilerinin EFL akademik yazma performansı üzerindeki yordayıcı etkilerini tanımlamaktır. Veriler Çin anakarasındaki bir üniversitede öğrenim gören 664 öğrenciden toplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizleri (DFA), iki hipotez modelin, yani sekiz faktörlü ilişkili bir modelin ve tek faktörlü ikinci dereceden bir modelin uygunluğuna dair kanıt sağlamıştır. Model karşılaştırmaları, tek faktörlü ikinci dereceden modelin daha iyi bir model olduğunu ve üstbilişin, bildirimsel bilgi, işlemsel bilgi, koşullu bilgi, planlama, izleme, değerlendirme, bilgi yönetimi ve hata ayıklama stratejilerine ilişkin sekiz üstbiliş stratejisinin korelasyonlarını açıklayabilen daha üst düzey bir yapı olarak işlev gördüğünü belgelemiştir. Sonuçlar ayrıca, sekiz stratejinin EFL akademik yazma performansı üzerindeki önemli yordayıcı etkilerine dair kanıtlar sağlamıştır. Ampirik kanıtlar, üstbiliş teorisinin eğitim psikolojisinden EFL akademik yazımını yorumlamaya aktarılmasını desteklemektedir.

Giriş bölümünde. Cooper'a (2015) göre giriş bölümleri bilinen, bilinmeyen ve çalışmanızı ateşleyici sorunuzun, hipotezinizin veya amacınızın ne olduğu olmak üzere üç kısımdan oluşur. Dolayısıyla, çalışmanızın önemi veya katkısı kısmı, bilinmeyen kısmın ne kadarının çalışmanızı ateşleyici sorunuz, hipoteziniz veya amacınız doğrultusunda ortaya çıkarılacağını açıklar. Örnek olarak Teng, vd., (2022)'nin giriş bölümünden ayrı olarak görülebilir:

... Akademik yazmanın gelişimi, yazma görevlerini anlayan, planlayan, hedefler belirleyen ve yazılanlara tepki veren ve bunları yansıtan kişilerin elindedir (Sasaki vd., 2018). Bu bağlamda, İngilizce öğrenenlerin üstbilişsel akademik yazma stratejilerini kullanımlarını ve üstbilişsel yazma stratejilerinin akademik yazma üzerindeki yordayıcı etkilerini değerlendirmede bir potansiyel görüyoruz. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı iki yönlüdür: (a) akademik yazmada üstbilişsel stratejilerle ilgili bir anketi doğrulamak ve (b) stratejilerin EFL öğrencilerinin akademik yazma performansını ne ölçüde yordadığını araştırmak. Bulgular, EFL akademik yazımında üstbilişsel stratejilerin anlaşılmasına ışık tutabilir. Böylece öğretmenler, öğrenciler için hedeflenen üstbilişsel yazma stratejilerinin öğretimini nasıl teşvik edecekleri konusunda fikir edinebilirler. Son bir katkı ise araştırmacıların öz düzenleme ve üstbiliş gibi eğitim psikolojisi teorilerini İngilizce akademik yazma pedagojisine aktarma potansiyelidir.

Tartışma bölümünde. Tartışma bölümü, sonuçlarınızın yayınlanmış literatürdeki diğer doğrudan ilgili verilerle karşılaştırılmasını içerir. Dolayısıyla çalışmanızın literatüre katkısı ve sonuçlarınızın literatür için önemi bu bölümde bir kez daha vurgulanabilir. Örnek olarak yine aynı makalenin (Teng vd., 2022) çalışmasının tartışma bölümünden ayrı bir bölüm görülebilir:

Ampirik bulgular, üstbilişin, akademik yazmada sekiz alt düzey üstbilişsel stratejinin anlamlı korelasyonlarını açıklayabilen teorik bir yapı olarak işlev gördüğünü desteklemektedir. Schraw ve Moshman'ın (1995) çalışmasıyla tutarlı olarak, üstbiliş yapısı, çok çeşitli öğrenme stratejilerini açıklamak ve tahmin etmek için kullanılabilecek “sistematik bir bilgi yapısını” açıklamaktadır (s.356). Bu çalışma ayrıca, bildirimsel bilgi, işlemsel bilgi, koşullu bilgi, planlama, izleme, değerlendirme, bilgi yönetimi stratejileri ve hata ayıklama stratejileri ile ilgili bir dizi stratejiyi kullanan üstbiliş teorisine de ışık tutmaktadır (Schraw ve Dennison, 1994).

Bilimsel bir çalışmanın önemi veya katkıları akademik yazılarda açıkça ifade edilmesi gereken önemli hususlardır. Akademik çalışmalar, kendi alanlarındaki ilgili literatüre katkı sağlamayı ve belirli problem durumlarını ele almayı amaçlar. Çalışmanın öneminin ve mevcut literatüre katkılarının ifade edilmesi önemlidir. Araştırmanın önemi veya katkısı hakkında güçlü ve net bir iddia, okuyucuların araştırmayla neden ilgilenmeleri gerektiğini ve araştırmanın onlara nasıl fayda sağlayacağını anlamalarına yardımcı olabilir. Bu ifadeler akademik makalenin özet, giriş ve tartışma gibi çeşitli bölümlerine dahil edilebilir. Yukarıda görüldüğü gibi özette çalışmanın öneminin veya katkısının açıkça belirtilmesi okuyucunun ilgisini çekebilir ve bu ilgiyi koruyarak çalışmayı hedef kitle için daha ilgili ve faydalı hale getirebilir. Özetle, akademik çalışmalar ilgili literatüre katkıda bulunmayı ve o alanlardaki bazı sorunlara cevap vermeyi amaçlar. Bu nedenle akademik yazımda, çalışmanın literatüre katkısının ve öneminin belirtilmesi gerekir. Güçlü ve net bir katkı iddiası, hedef kitlenizin makalenizi neden okumaları gerektiğini ve makalenizin onlara nasıl fayda sağlayacağını anlamalarına yardımcı olabilir.

Araştırma soruları sorgulamaya rehberlik eder ve araştırmanın amacıyla yakından ilişkilidir (Yin, 2013). Doğru soruları sormanın araştırma sürecinde araştırmacının işini çok daha kolaylaştıracağını daha önce belirtmiştik. Bu sorular belirlenirken literatürden azami ölçüde faydalanılması gerektiği göz ardı edilmemelidir. Örneğin, bir araştırma sorusu “Akademisyenlerin bilimsel dergilerde yayın yaparken karşılaştıkları bireysel düzeydeki engeller nelerdir?” şeklinde olabilir. Daha sonra bu soruların ampirik olarak test edilmesine rehberlik edecek hipotezler oluşturulabilir.

Örnek: Çalışmanın amacı ve araştırma soruları

Amaç

Bu araştırmanın amacı, akademisyenlerin bilimsel dergilerde makale yayınlama sürecinde karşılaştıkları engelleri tespit etmek ve bu engellerin aşılmasında etkili stratejiler belirlemektir.

Araştırma Soruları

• Akademisyenler bilimsel dergilerde makale yayınlarken ne tür engellerle karşılaşıyor?
• Akademisyenlerin karşılaştığı bu engeller ne kadar yaygındır?
• Bu engelleri aşmak için hangi stratejiler kullanılmaktadır?
• Bu stratejilerin etkinliği nasıl değerlendirilebilir?
• Farklı disiplinlerdeki veya kariyer seviyelerindeki akademisyenler arasında bu engeller ve stratejiler açısından önemli farklılıklar var mıdır?
• Etik ve dürüstlük konuları bu engeller ve stratejilerle nasıl ilişkilidir?

Araştırma soruları, bir çalışmanın yol gösterici unsurlarıdır ve araştırmanın amacıyla yakından ilişkilidir. Doğru soruların sorulması, araştırmacının çalışma sürecini etkili bir şekilde yönlendirmesine yardımcı olur. Bu soruların literatürden azami ölçüde yararlanılarak belirlenmesi önemlidir. Sorulara verilen yanıtları test etmek için hipotezler oluşturulabilir. Araştırma soruları ve amacı çalışmanın odağını belirler ve araştırmanın yönünü çizer.