Sistematik derlemeler, sosyal ve eğitim bilimlerinde uygulama ve ilgili alanlarda gelecekteki araştırmalar için önemli kaynaklardır. Sistematik derlemeler, akademik bir soruya yanıt verebilecek tüm araştırmaları titizlikle özetler. Önceki araştırmalar sistematik bir derleme için veri olduğundan, sistematik derlemeler bazen araştırma üzerine araştırma veya ikincil araştırma olarak adlandırılır (Clarke, 2011). Ancak sistematik derlemeler, çoğu akademisyenin aşina olduğu literatür taramasından daha fazlasıdır, mevcut literatürü belirlemek ve analiz etmek için metodolojik bir süreç izler (Cumpston vd., 2023).
Sistematik derleme yöntemi, bir konudaki önyargıyı en aza indirerek araştırma sonuçlarının güvenilirliğini artırmayı amaçlar. Sistematik derlemelerin sahip olması gereken bazı temel özellikler şunlardır:
- Derlemeye dahil edilecek çalışmaların seçimi, önceden belirlenmiş hedeflere uygun dahil etme kriterlerine dayalı olmalıdır.
- Tekrarlanabilir ve şeffaf bir yöntem
- Tüm ilgili araştırmaları belirlemek için titiz ve kapsamlı bir önceden planlanmış literatür taraması
- Dahil edilen çalışmaların bulgularının geçerliliğinin değerlendirilmesi
- Dahil edilen çalışmaların sistematik bir sunumu ve sentezi (Higgins ve Green 2008).
Sistematik derlemeler zaman alıcı ve karmaşık süreçler içerebilir. Bir derlemeye başlamadan önce, sistematik derlemeler hakkında yeterli bilgi sahibi olmak ve ortaya çıkabilecek sorunlara hazırlıklı olmak faydalıdır. Reeves ve diğerleri (2002), sistematik derleme yapan araştırmacılar için araştırmalarına başlamadan önce dikkate almaları gereken on iki değerli öneri sunmuştur:
- İncelenecek araştırma grubunun seçimine özen göstermek
- İnşanın erken aşamalarındaki görevlere zaman ayırmak, sonraki aşamalarda karşılaşılacak sorunları en aza indirmek
- Süreci bir uzmanla birlikte yürüten bir acemi araştırmacı
- Araştırma ekibinin ilerlemeyi kaydetmek ve iyileştirmek için düzenli toplantılar yapması
- İncelemenin şeffaf, planlı ve titiz bir şekilde yürütülmesi için ayrıntılı ve kapsamlı bir protokol geliştirmek
- Kaynak taramada kullanılacak veritabanlarının ve arama stratejisinin belirlenmesi. Süreç boyunca stratejiyi sürekli olarak kontrol etmek ve güncellemek
- Karşılaşılan sorunları daha yönetilebilir hale getirmek için esnek olmak
- Araştırma ekibinin süreçte geliştirebileceği önyargıları ortadan kaldırmak için sürekli bir kalite güvence sistemi oluşturmak
- Araştırmanın bağlamı, sonuçları ve yöntemleri hakkında bilgi içeren çeşitli taslak tablolar oluşturmak için gerekli zamanı ayırmak
- Elde edilen verilerin işlenmesindeki zorlukları en aza indirmek için kullanışlı yazılım ve veri analiz yöntemlerine aşina olduğunuzdan emin olmak
- İncelemelerin analiz aşamalarında ulaşılan sonuçları tartışmak ve keşfetmek için yeterli zaman ayırmak
- İnceleme sürecini ekip olarak gerçekleştirmek için atölye zamanları belirlemek ve ekiple birlikte görevleri yürütmek (Reeves vd., 2002).
