EN | PT | TR | RO | BG | SR
;


NEXT TOPIC

ÜNİTENİN İÇERİĞİ




Modül 4: İçerik Geçerliliği ve Madde Seçimi




İçerik geçerliliğine giriş ve ölçek maddelerinin yapıyı yeterince temsil etmesini sağlamadaki rolü.

Uzman görüşü ve içerik geçerlilik oranı (CVR) dahil olmak üzere içerik geçerliliğini değerlendirme sürecinin açıklaması.

Madde seçiminin ve fazlalığı azaltmaya yönelik stratejilerin tartışılması, bunun sonucunda kısa ve odaklanmış bir ölçek elde edilmesi.



İçerik geçerliliği, psikolojik araştırma ve ölçek geliştirmenin kapsamlı dikkat ve dikkatli değerlendirmeyi gerektiren temel bir unsurudur. Araştırmacılar olarak, incelenen yapıyı doğru ve kapsamlı bir şekilde temsil eden ölçüm araçlarını oluşturma becerisi temel bir arayıştır. Modül 4'te içerik geçerliliğinin temel kavramlarını ve bunun etkili ve güvenilir ölçüm ölçeklerinin geliştirilmesindeki önemli rolünü derinlemesine incelemek için bir yolculuğa çıkıyoruz.

İçerik geçerliliği, psikolojik ölçek geliştirme alanında merkezi ve vazgeçilmez bir kavramdır. Peki içerik geçerliliği tam olarak ne anlama geliyor? Temel olarak içerik geçerliliği, psikolojik bir ölçekte yer alan maddelerin ölçüm için hedeflenen belirli yapıyı ne ölçüde gerçek, kapsamlı ve doğru bir şekilde temsil ettiğinin bir ölçüsüdür (American Educational Research Association, American Psychological Association ve National Council on Measurement in Education, 2014). Daha basit bir ifadeyle içerik geçerliliği, ölçekteki maddelerin yalnızca ilgili olmasını değil, aynı zamanda incelenen psikolojik özellik, davranış veya nitelikle de yakından uyumlu olmasını sağlar.

İçerik geçerliliğinin temel özü, ölçüm aracının içinde yapının gerçek özünü yakalamak gibidir. Bu, yapının hiçbir önemli yönünün göz ardı edilmemesini ve ölçek içindeki maddelerin hedeflenen olguyu sadık bir şekilde yansıtmasını sağlamaya benzer. Güçlü bir içerik geçerliliğinden yoksun bir ölçek, amacını yerine getirmekte yetersiz kalabilir ve incelenen yapıyı doğru veya kapsamlı bir şekilde temsil etmeyen sonuçlar üretebilir (Clark & Watson, 2015).

İçerik geçerliliği kavramı birçok nedenden dolayı ölçek geliştirmede temel taşlardan biridir. En önemlisi, araştırma ve değerlendirmenin kalitesini ve güvenilirliğini doğrudan etkiler. İçerik geçerliliğinin sağlamlığı, ölçekten elde edilen verilerin güvenilirliğinin ve yorumlanabilirliğinin belirlenmesinde çok önemlidir. İçerik geçerliliğini ölçek geliştirme sürecinde ön plana koymanın temel önemini vurgulamaktadır. Bunu yapmak, üretilen verilerin yalnızca anlamlı değil, aynı zamanda doğru olmasını ve araştırmanın genel hedefleriyle uyumlu olmasını sağlar.

Araştırmacılar olarak içerik geçerliliğinin önemini anlamak, bizi, çalışmayı hedeflediğimiz yapıları gerçekten kapsayan ölçme araçları geliştirmeye yönelik bilgi ve araçlarla donatır. İçerik geçerliliğini araştırma çabalarımızın temel taşı olarak benimseyerek, ölçümlerimizin kesinliğini ve derinliğini arttırıyoruz ve bunun sonucunda araştırılan olgunun daha derinlemesine anlaşılmasını sağlıyoruz. Özetle içerik geçerliliği yalnızca teknik bir husus değildir; güvenilir ve etkili psikolojik ölçeklerin üzerine inşa edildiği temeldir.



İçerik geçerliliğinin sağlanması bir tahmin veya öznellik meselesi olmaktan uzaktır; daha ziyade sistematik ve metodik bir süreçtir. Bu süreç, ölçekteki maddelerin hedeflenen yapıyı gerçekten ve kapsamlı bir şekilde temsil edip etmediğini titizlikle değerlendirmeyi amaçlayan, titizlikle tasarlanmış bir dizi adımı kapsar. İçerik geçerliliğinin değerlendirilmesindeki iki temel bileşen, uzman görüşü ve İçerik Geçerlilik Oranıdır (CVR). Bu öğelerin her ikisi de ölçeği hassaslaştırmak ve yapının özünü etkili bir şekilde yansıtmayan maddeleri ortadan kaldırmak için birlikte çalışır (Lawshe, 1975).

İçerik geçerliliğini değerlendirme süreci çok yönlü olup, güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracının oluşturulmasında gerekli olan birkaç kritik adımı kapsar. Bu adımlar madde oluşturmayı, uzman incelemelerini ve içerik geçerlilik oranı hesaplamalarını içerir. Uzman görüşünün ve İçerik Geçerlilik Oranının (CVR) bu süreçte önemli araçlar olarak kullanıldığını vurgulayarak bu adımların her birini daha derinlemesine inceleyelim.

Kapsam geçerliliği değerlendirmesinin ilk adımı potansiyel ölçek maddelerinin oluşturulmasıdır. Bu aşama, araştırılan yapıyla kavramsal olarak ilgili bir dizi ifade veya sorunun hazırlanmasını içerir. Yapının özünü doğru bir şekilde yakaladıklarından emin olmak için öğelerin açık, spesifik ve net bir şekilde çerçevelenmesi gerekir. Bu yaratıcı süreç, yapının derinlemesine anlaşılmasını ve belirsizliği veya karışıklığı önlemek için ifadelerin dikkatli bir şekilde seçilmesini gerektirir. Amaçlanan psikolojik özelliği etkili bir şekilde ölçen maddelerin hazırlanması, içerik geçerliliğinin oluşturulmasında temeldir.

Potansiyel ölçek maddeleri oluşturulduktan sonra sonraki adım uzman incelemelerini içerir. Uzman incelemeleri ölçek maddelerinin iyileştirilmesinde önemli bir bileşendir. Araştırmacılar, ölçülen yapıyla ilgili konu bilgisine sahip bireylerin uzmanlığından yararlanır. Bu uzmanlar, her bir maddenin yapıyı doğru bir şekilde temsil edip etmediğini, açık ve alakalı olup olmadığını ve kısa ve öz ifadeler gösterip göstermediğini belirlemek için titizlikle değerlendirir. Bu uzman görüşü, maddelerin nihai ölçeğe dahil edilmeye uygunluğu konusunda değerli bilgiler sağlar. Uzmanlardan alınan geri bildirimler genellikle madde ifadelerinde revizyon yapılması, belirsiz ifadelerin açıklığa kavuşturulması veya ilgisiz veya gereksiz olduğu düşünülen maddelerin ortadan kaldırılmasıyla sonuçlanır. Ölçeğin içerik geçerliliğini arttırmayı amaçlayan yinelemeli bir süreçtir.

Ayrıca, kapsam geçerliliğinin değerlendirilmesinde uzman görüşü uygulandığında ölçeğin genel kalitesi ve etkililiği artar. Uzmanlar, maddeleri dikkatli bir gözle değerlendirerek, her bir maddenin yapının tanımına ve çalışmayla ilgisine uygun olmasını sağlar. Maddelerin açıklığını, kısalığını ve amaçlanan psikolojik özelliği ne ölçüde doğru yansıttığını dikkate alırlar. Uzmanlar tarafından yapılan bu kapsamlı değerlendirme, içerik geçerliliği için bazı kriterleri karşılamayan maddelerin belirlenmesine ve ortadan kaldırılmasına yardımcı olarak ölçeğin sağlamlığını artırır.

Uzman incelemelerine paralel olarak İçerik Geçerlilik Oranı (CVR), içerik geçerliliği değerlendirmesinde hayati bir rol oynar. İçerik Geçerlilik Oranı (CVR), ölçek içindeki her bir maddenin uygunluğu konusunda uzmanlar arasındaki anlaşmanın derecesini ölçen istatistiksel bir endekstir (Lawshe, 1975). Uzman paneli tarafından belirlenen içerik geçerliliği düşük düzeyde olan maddelerin objektif olarak belirlenmesine yardımcı olur. CVR süreci, uzmanların her bir maddeyi yapıyı ölçmek için "gerekli", "yararlı ancak gerekli değil" veya "gerekli değil" olarak derecelendirmesini içerir. Daha sonra puanlar, her bir öğe için bir CVR değeri elde etmek üzere hesaplanır. Düşük Kapsam Geçerlik Oranı (KGO) puanı alan maddelerin, yapıyla ilgisi konusunda uzmanlar arasında gerekli fikir birliğini sağlayamadığı için genellikle ölçekten çıkarılması düşünülür.

Uzman görüşü ile CVR arasındaki dikkatli etkileşim, ölçek maddelerinin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesini ve yalnızca yapıyı gerçekten temsil edenlerin korunmasını sağlar. Uzman incelemeleri ve CVR hesaplamalarını birleştiren bu yinelemeli süreç, sonuçta ölçeğin içerik geçerliliğine katkıda bulunur.

Bu nedenle ölçek geliştirmede içerik geçerliliği arayışı, birçok temel adımı kapsayan sistematik bir yolculuktur. Potansiyel ölçek maddelerinin oluşturulması, yapının derinlemesine anlaşılmasını ve açık ve net ifadelerin dikkatli bir şekilde oluşturulmasını gerektirir. Konunun uzmanlarını içeren uzman incelemeleri, öğelerin iyileştirilmesi, netliklerinin arttırılması ve ilgisiz veya gereksiz öğelerin ortadan kaldırılması için değerli geri bildirimler sağlar. Ek olarak, İçerik Geçerlilik Oranının (CVR) dahil edilmesi, içerik geçerliliği değerlendirmesine objektiflik getirerek araştırmacıların, her bir maddenin uygunluğuna ilişkin uzmanlar arasındaki fikir birliğini objektif olarak ölçmesine olanak tanır. Uzman görüşü ile CVR arasındaki etkileşim, geçerli ve güvenilir bir ölçüm ölçeğinin oluşturulmasında çok önemlidir. Sonuçta içerik geçerliliği tek bir adım değil, ölçeğin hedeflenen yapının özünü doğru ve kapsamlı bir şekilde yakalamasını sağlayan sürekli bir iyileştirme sürecidir.



İçerik geçerliliği arayışında uzman yargısının tamamlayıcı rolü abartılamaz. İçerik geçerliliğinin titiz bir şekilde değerlendirilmesinde temel ve vazgeçilmez bir bileşen olarak hizmet eder. İçerik geçerliliğinin değerlendirilmesi, araştırılan yapıyla ilgili konu veya alanda uzmanlaşmış bilgiye sahip uzmanlardan yararlanır. Bu uzmanlar, ölçekteki maddelerin değerlendirilmesinde çok önemli bir rol oynarlar ve bu maddelerin amaçlanan yapıyı doğru ve kapsamlı bir şekilde temsil edip etmediğini eleştirel bir şekilde değerlendirmek için kapsamlı uzmanlıklarını kullanırlar (Clark ve Watson, 2015).

Ölçeğin maddelerini değerlendirmek üzere görevlendirilen uzmanlar genellikle kariyerlerini yapının belirli bir alanının incelenmesine, uygulanmasına veya bu alanda kendini araştırma yapmaya adamış kişilerdir. Konunun incelikleri ve ayrıntıları hakkındaki derin anlayışları, ölçek maddelerinin hedeflenen yapı ile uyumu konusunda bilgilendirilmiş ve kesin yargılar sunmalarını sağlar. Bu uzmanlar, araştırmanın bağlamına bağlı olarak, deneyimli araştırmacılar, tecrübeli uygulayıcılar veya özel bilgiye sahip profesyonelleri içerebilir.

Bu uzmanların temel işlevi, her bir maddenin söz konusu yapıyı gerçekten ne ölçüde yansıttığını belirlemek için mesleki yargılarını uygulamaktır. Örneğin, araştırmacıların "öğretmen etkililiği" yapısını ölçmek için bir ölçek geliştirdiği bir senaryoyu düşünün. Bu durumda, ölçek maddelerini değerlendirmek için öğretim, eğitim psikolojisi veya pedagojik araştırma alanlarında geniş deneyim ve uzmanlığa sahip eğitim uzmanları görevlendirilecektir. Bu uzmanlar, öğretmen etkinliğini tanımlayan kritik unsurları doğru bir şekilde yakalamalarını sağlayacak şekilde öğeleri değerlendirmek için benzersiz bir konuma sahiptir.

Uzmanlarla iş birliği tekrarlanan ve kapsamlı bir süreçle karakterize edilir. Bu uzmanlar, içerik geçerliliğini değerlendirmek için birçok önemli faktörü dikkate alarak her bir maddeyi titizlikle değerlendirir. Önemli hususlar arasında maddelerin yapıyla ilgisi, madde ifadelerinin netliği ve yapıya ilişkin maddelerin genel temsili sayılabilir (Clark ve Watson, 2015):

  • Uygunluk: Uzmanlar yapıyla ilgisini belirlemek için her bir madde inceler. Maddenin, araştırılan yapının temel bileşenlerine gerçekten uyup uymadığını değerlendirirler. Eğer bir madde yapının önemli bir yönünü ele almıyorsa, uzmanlar ölçeğin gözden geçirilmesini veya ölçekten çıkarılmasını önerebilir.
  • Açıklık: Madde ifadelerinin açıklığı son derece önemlidir. Uzmanlar, maddelerin net, öz ve hedeflenen katılımcılar tarafından kolayca anlaşılabilir olup olmadığını değerlendirir. Belirsizlik, muğlaklık veya aşırı karmaşık dil dikkatle incelenir ve iyileştirmeler için önerilerde bulunulur.
  • Temsil Edilebilirlik: Uzmanlar, amaçlanan yapıya ilişkin maddelerin genel temsil edilebilirliğini değerlendirir. Maddelerin yapının ilgili yönlerinin geniş bir yelpazesini kapsayıp kapsamadığını dikkate alırlar ve bir yönün diğerlerine zarar verecek şekilde aşırı vurgulanmasından kaçınırlar.

Uzmanların katkısı çok değerlidir, çünkü ölçeğin maddelerinin sadece yapıyla yakından uyumlu olmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda anlaşılır ve net olmasını da sağlar. Ayrıca uzmanlarla yapılan işbirliği, dinamik ve yinelenen bir süreci teşvik ederek ölçeğin sürekli olarak iyileştirilmesine olanak tanır. Uzmanlar genellikle maddeler hakkında geri bildirimde bulunur, gerektiğinde düzeltmeler veya açıklamalar önerir. Onların önerileri, ölçeğin maddelerinin netliğini, geçerliliğini ve genel içerik geçerliliğini artırmak için ince ayar yapma konusunda araştırmacılara rehberlik eder.

Temel olarak, içerik/kapsam geçerliliği değerlendirmesinde uzman yargısının kullanımı, güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı geliştirilmesinde temel bir rol oynar. Konuya derinlemesine hâkim olan bireylerin uzmanlığından yararlanarak maddelerin yapının özünü etkili bir şekilde yakalamasını sağlar. Bu işbirlikçi ve yinelemeli yaklaşım, ölçek geliştirme sürecini zenginleştirir ve ölçeğin içerik geçerliliğine katkıda bulunur. Sonuçta, hedeflenen yapıyı kapsamlı ve doğru bir şekilde temsil eden bir ölçme aracı ortaya çıkar ve bu da anlamlı ve güvenilir araştırma sonuçları üretir.



İçerik Geçerlilik Oranı (CVR), uzman görüşüne dayalı olarak ölçek maddelerinin uygunluğunu ve önemini değerlendirmek için kullanılan niceliksel bir araçtır (Lawshe, 1975). Araştırmacıların, bir maddenin ölçekten çıkarılması mı yoksa kalması mı gerektiğini belirlemesine yardımcı olur. CVR'yi hesaplamak için uzmanlar her bir öğeyi değerlendirir ve yapının ölçülmesi açısından gerekliliğini belirler. Uzmanlardan olumlu değerlendirme alan ve yapı için önemlerini belirten maddeler tutulurken, önceden tanımlanmış bir düzeyde anlaşmaya varmayan maddeler kaldırılmak üzere değerlendirilir. CVR aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanır:

Nerede:

  • ne Bir öğenin gerekli olduğunu belirten uzmanların sayısını temsil eder.
  • N toplam uzman sayısını temsil eder.

CVR, maddenin gerekliliğinin değerli bir göstergesi olarak hizmet eden niceliksel bir ölçümdür. Ölçekteki her bir maddenin uygunluğu ve gerekliliği konusunda uzmanlar arasındaki fikir birliğinin derecesini ölçer. CVR değeri -1 ile 1 arasında değişebilir ve bu değerin yorumlanması uzmanlar arasındaki görüş birliğine ışık tutar.

Pozitif bir CVR değeri önemli sonuçlar taşır. Uzmanlar arasında maddenin incelenen yapının yakalanması için gerekli olduğu konusunda fikir birliğine varıldığı anlamına gelir. Başka bir deyişle KGO değerinin pozitif olması, maddenin yapıya uygun olduğunu ve uzmanlar tarafından ilgili ve gerekli görüldüğünü göstermektedir. Bu fikir birliği, maddenin içerik geçerliliğinin ve yapıyı kapsamlı ve doğru bir şekilde temsil etme yeteneğinin güçlü bir göstergesidir.

Tersine, negatif bir CVR değeri, maddenin amaçlanan yapıyla uyumu konusunda endişelere yol açar. Uzmanlar arasında bir anlaşma eksikliği olduğunu ve bu da onların maddenin evrensel olarak yapıyı yakalamak için gerekli olduğunu düşünmediklerini gösterir. Negatif bir CVR değeri, maddenin ifade şeklinin, alaka düzeyinin ve ölçeğe genel katkısının dikkatli bir şekilde değerlendirilmesini teşvik eder. Bu tür maddeler, ölçeğin içerik geçerliliğini artırmak için revizyonu veya potansiyel olarak çıkarılmasını gerektirebilir.

İçerik geçerliliği değerlendirmesinde CVR'nin kullanılması birçok kritik avantaj sağlar. Her şeyden önce değerlendirme sürecine objektif ve sistematik bir unsur katar. CVR'nin niceliksel doğası, araştırmacıların içerik geçerliliği değerlendirmesindeki öznelliği en aza indirerek madde esasına ilişkin değerlendirmeyi standartlaştırmasına olanak tanır. Bu nesnellik, güvenilir ve geçerli ölçme araçları üretmek için çok önemlidir.

CVR, aynı zamanda içerik geçerliliği değerlendirmesinde madde uygunluğunun ve tutarlılığının önemini de güçlendirir. Maddelerin gerekliliğinin değerlendirilmesinin yalnızca uzman görüşüne dayanmaması, aynı zamanda niceliksel bir ölçümü de içermesi gerektiğini vurgulamaktadır. Uzman görüşü ile CVR'nin birleşimi, kapsamlı ve titiz bir içerik geçerliliği değerlendirmesine katkıda bulunur.

Özetle, İçerik Geçerlilik Oranı (CVR), içerik geçerliliği değerlendirmesinde, maddenin gerekliliğinin niceliksel bir ölçümünü sağlayan hayati bir araçtır. Pozitif bir CVR değeri, maddenin yapıyı yakalamak için uygunluğu ve gerekliliği konusunda uzmanlar arasında fikir birliğini gösterir ve içerik geçerliliğini güçlendirir. Buna karşılık, negatif bir CVR değeri, uzmanlar arasında fikir birliğinin bulunmadığını vurguluyor ve daha fazla inceleme ve potansiyel revizyon ihtiyacını ortaya koyuyor. Araştırmacılar, CVR'yi içerik geçerliliği değerlendirmesine dahil ederek değerlendirmenin nesnelliğini ve kapsamlılığını arttırır ve sonuçta güvenilir ve geçerli ölçme araçlarının geliştirilmesine katkıda bulunur.



Psikolojik araştırmalarda ölçek geliştirme süreci, her biri geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı oluşturmanın ayrılmaz bir parçası olan birçok aşamadan oluşur. Bu yolculuğun önemli aşamalarından biri, içerik geçerliliğinin değerlendirilmesiyle derinlemesine etkilenen madde seçimi ve azaltma sürecidir. Bu aşama, ölçeği rafine etmek, odak noktasını artırmak ve nihayetinde hedeflenen yapıyı doğru bir şekilde yakalayan bir ölçme aracı üretmek için kritik öneme sahiptir.

Daha önce tartışıldığı gibi, içerik geçerliliği değerlendirmesinde içerik geçerliliği merkezi bir rol oynar. Bu, ölçek maddelerinin hedeflenen yapıyı ne derece gerçekçi, kapsamlı ve doğru bir şekilde temsil ettiğidir. Özünde, içerik geçerliliği, ölçek içindeki maddelerin sadece ilgili olmasını değil, aynı zamanda değerlendirilen psikolojik özellik, davranış veya nitelik ile yakından uyumlu olmasını sağlar. İçerik geçerliliğinin amacı, yapının gerçek özünü yakalamak ve hiçbir kritik yönü incelemeden bırakmamaktır (American Educational Research Association, American Psychological Association ve National Council on Measurement in Education, 2014).

İçerik geçerliliği kavramı, ölçme aracındaki yapının gerçek ruhunu yakalamaya benzetilebilir. Bu, yapının hiçbir kritik yönünün incelenmeden bırakılmamasını ve ölçekteki maddelerin hedeflenen olgunun sadık bir yansıması olmasını sağlamakla ilgilidir. Sağlam içerik geçerliliği olmadan, bir ölçek amaçlanan amacına hizmet etmede başarısız olabilir ve incelenen yapıyı aslına uygun şekilde temsil etmeyen sonuçlar üretebilir (Clark ve Watson, 2015).

İçerik geçerliliği değerlendirme yolculuğu, hangi maddelerin ölçekte kalması ve hangilerinin çıkarılmasının dikkate alınması gerektiği konusunda değerli rehberlik sunar. İçerik geçerliliği değerlendirmesi, yapıyla ilgili alandaki uzmanların ölçekteki maddeleri değerlendirmesine olanak tanıyan önemli bir bileşen olan uzman görüşünü içerir. Maddelerin yapıyı doğru ve kapsamlı bir şekilde temsil edip etmediğini eleştirel bir şekilde değerlendirmek için uzmanlıklarından yararlanılır. Süreç, maddelerin uygunluğu, netliği ve genel temsililiği gibi faktörlerin değerlendirilmesini içerir (Clark ve Watson, 2015).

Ölçek geliştirme sürecinin bu aşaması, uzman geri bildirimleri ve ölçek maddelerinin revizyonları ile karakterize edilen yinelemeli bir aşamadır. Uzmanlar genellikle öğeler hakkında geri bildirimde bulunur ve gerektiğinde düzeltmeler veya açıklamalar önerir. Bu yinelemeli süreç, maddelerin yalnızca yapıyı yansıtmasını değil, aynı zamanda anlaşılır ve net olmasını sağlayarak ölçeğin içerik geçerliliğini artırmaya yardımcı olur.

Bu bağlamda uzman görüşü subjektif bir değerlendirmeden daha fazlasıdır. Bu alanda uzun yıllara dayanan bilgi ve deneyimin sonucudur ve içerik geçerliliği değerlendirmesinde onu güvenilir ve objektif bir araç haline getirir. Uzmanların iş birliği, ölçeğin geliştirilmesi ve etkililiği için güçlü bir temel sağlayarak, maddelerin yapıyı tanımlayan temel unsurlardan etkili bir şekilde faydalanmasını sağlar (Clark ve Watson, 2015).

Çoğunlukla uzman incelemeleri yoluyla gerçekleştirilen içerik geçerliliğinin değerlendirilmesi, madde seçimi için gerekli bilgileri sağlar. Olumlu İçerik Geçerlilik Oranı (CVR) puanları alan öğelerin, incelenen yapının doğru bir şekilde yakalanması için gerekli olduğu kabul edilir. Pozitif bir CVR değeri, konunun uygunluğu ve gerekliliği konusunda uzmanlar arasında fikir birliğini ifade eder. Bu maddeler, yapıyı kapsamlı ve doğru bir şekilde temsil etmek için hayati önem taşıdığı düşünüldüğü için ölçekte tutulur (Lawshe, 1975).

Ancak kapsam geçerliliği değerlendirmesi başka bir önemli amaca da hizmet eder. Ölçek içindeki potansiyel fazlalığı vurgular. Gereksiz maddeler katılımcıların kafa karışıklığına neden olabilir ve ölçeğin verimliliğini tehlikeye atabilir. Bu sorunu hafifletmek için yapının aynı yönünün ölçümüyle sürekli olarak örtüşen veya kopyalayan öğelerin kaldırılması düşünülür. Bu madde azaltma süreci, ölçeği düzene koyar ve fazlalıklardan arınmış, daha kısa ve odaklanmış bir madde kümesiyle sonuçlanır (Clark ve Watson, 2015).

Ölçek geliştirmede içerik geçerliliğinin önemi, psikolojik ve eğitimsel araştırma topluluklarında geniş çapta kabul görmüştür. Ölçek geliştirme bağlamında kapsam geçerliğinin önemine değinen çeşitli çalışma ve yayınlar bulunmaktadır.

Örneğin Haladyna, Downing ve Rodriguez (2002) tarafından yapılan bir çalışma, test geliştirmenin bir parçası olarak içerik geçerliliğinin kapsamlı bir incelemesini sunmaktadır. Yazarlar, içerik geçerliliğinin çeşitli unsurlarını tartışarak, maddelerin değerlendirilmesinde uzman görüşünün önemli rolünü vurgulamaktadır. Çalışmaları, test maddelerini hedeflenen yapıyla hizalamanın öneminin altını çiziyor ki bu da içerik geçerliliğinin merkezinde yer alıyor.

Psikolojik araştırma alanında, O'Neill, Goffin ve Tett (2009) içerik geçerliliğini kişilik değerlendirmesinin temel bir bileşeni olarak araştırmaktadır. Çalışma, güçlü içerik geçerliliğine sahip kişilik ölçümleri oluşturmada uzman görüşünün ve teorik uyumun önemini vurgulamaktadır. Kişilik yapılarının zenginliğini ve karmaşıklığını doğru bir şekilde yansıtan ölçüm araçlarının geliştirilmesi ihtiyacını vurgulamaktadır.

İçerik geçerliliği, ölçek geliştirmenin yalnızca teknik bir yönü değildir; psikolojik ölçeklerin etkinliğinin ve doğruluğunun dayandığı temeldir. Araştırmacılar, uzman görüşünü ve İçerik Geçerlilik Oranını (CVR) içeren metodik bir süreç aracılığıyla, ölçek maddelerinin yapıyı gerçekten ve kapsamlı bir şekilde temsil ettiğinden emin olurlar. Bu titiz değerlendirmenin sonucu, araştırılan yapıyla uyumlu sonuçlar üreten, odaklanmış ve güvenilir bir ölçüm aracıdır.

İçerik geçerliliğinin önemi, psikolojik araştırmalarda da yankı bulmaktadır ve sayısız çalışma, bunun önemli rolünü vurgulamaktadır. Araştırmacılar olarak içerik geçerliliğine öncelik vererek araştırmamızın kalitesini ve etkisini yükseltir, ölçeklerimizin sağlam, anlamlı ve keşfetmeyi hedeflediğimiz yapılarla uyumlu olmasını sağlarız. Psikolojik araştırmaların sürekli gelişen ortamında içerik geçerliliği, kesin, güvenilir ve değerli ölçüm araçlarının oluşturulmasına doğru bizi yönlendiren değişmez bir yol gösterici olmaya devam ediyor.



Hangi süreç ölçek maddelerinin seçilen yapıyı etkili bir şekilde temsil etmesini sağlar?

  1. Güvenilirlik değerlendirmesi
  2. İçerik geçerliliği
  3. Kriter geçerliliği
  4. Yapı geçerliliği