4.2. Nitel Araştırmalar

İçerik Analizi, yazılı, sözlü veya görsel iletişim biçimlerinin sistematik olarak incelenmesidir (Krippendorff, 2004). Bu yöntem özellikle belirli bir veri setinde nelerin sıklıkla veya seyrek olarak meydana geldiğini anlamak için kullanışlıdır. İçerik analizi genellikle medya çalışmalarında, siyasi analizlerde, sosyal bilimlerde ve pazar araştırmalarında kullanılır. Amaç, metin içindeki unsurları sayarak ya da kategorize ederek bir tür "gerçeklik" ya da anlam inşa etmektir. Önemi, sosyal, kültürel veya siyasi eğilimlerin ölçülmesi ve yorumlanmasında yatmaktadır. İçerik analizi, kayıtlı iletişimdeki kalıpları belirlemek için kullanılan bir araştırma yöntemidir. Tablo 12, içerik analizi yaparken yazarlar tarafından yapılan yaygın hataları özetlemektedir:

Tablo 12, çeşitli araştırma süreçlerinin farklı yönlerinde içerik analizinde yaygın olarak yapılan hataları özetlemektedir. Araştırma tasarımında, net bir çerçeve veya modelin olmaması ve analizin amaçlarının belirsizliği gibi hatalar belirtilmiştir. Örnekleme aşamasındaki hatalar arasında tutarsız ya da net olmayan örnekleme kriterleri ve yetersiz ya da ilgisiz verilerin örneklenmesi yer almaktadır. Kodlama şemasının belirlenmesi sürecinde, yetersiz tanımlanmış kategoriler veya temalar ve kodlayıcılar arasında güvenilirlik eksikliği gibi sorunlar ortaya çıkar. Veri toplama aşamasında, veri kaynaklarının kalitesinin sağlanmasında ve temsil edilmeyen metin örneklerinin kullanılmasında hatalar meydana gelir. Veri analizi sürecinde, yetersiz veya tutarsız kodlama ve bulguların aşırı genelleştirilmesi veya basitleştirilmesi hataları yapılır. Geçerlilik ve güvenilirlik konularının göz ardı edilmesi ve kodlama kategorilerinin pilot testlerinin yapılmaması gibi eksiklikler yine sık görülen diğer hata türleridir. Yorumlama aşamasında içeriğin bağlamının göz ardı edilmesi ve içeriğin anlamla karıştırılması, bulguların raporlanması aşamasında ise iddiaların yeterince desteklenmemesi ve çalışmanın sınırlılıklarının gözden kaçırılması gibi bazı yaygın sorunlarla da karşılaşılmaktadır.

Tematik analiz, bir veri seti içinde farklı temalar veya örüntüler arayarak anlam üretmeyi amaçlayan bir nitel veri analizi biçimidir (Braun ve Clarke, 2006). Çok yönlüdür, farklı disiplinler ve farklı araştırma soruları için uygundur. Psikoloji, sağlık araştırmaları, sosyal bilimler ve beşerî bilimlerde sıklıkla kullanılır. Amaç, karmaşık veri setlerini düzenlemek ve anlamak, bir olguyu yorumlamak veya derinlemesine bir açıklama sağlamaktır. Önemi, araştırmacının verilere ilişkin incelikli anlayışını ortaya koymasında yatar ve genellikle katılımcıların deneyimlerine veya anlayışlarına ilişkin derin içgörüler sağlar. Tablo 13, tematik analizde tipik olarak yer alan adımlara karşılaştırmalı bir bakış sunmayı amaçlamaktadır.

Tablo 13, Tematik Analizde tipik olarak yer alan adımlara ilişkin karşılaştırmalı bir genel bakış sunmaktadır. Braun ve Clarke (2006) ile Creswell (2017) tarafından önerilen adımlar arasında bazı benzerlikler ve farklılıklar bulunmaktadır. Veri hazırlama aşamasında, her iki yaklaşım da veri toplama ve düzenleme sürecine odaklanmaktadır. İlk okuma aşamasında, Braun ve Clarke yaklaşımı verilerin tekrar tekrar okunmasını önerirken, Creswell’in yaklaşımı anahtar fikirlerin daha hızlı bir şekilde belirlenmesine odaklanmaktadır. Kodlama sürecinde, her iki yaklaşım da ilk kodların oluşturulmasını içerir, ancak bu sürecin uygulanma şekli yaklaşımlar arasında farklılık gösterebilir. Tema belirleme ve gözden geçirme aşamalarında, her iki yaklaşım da temaların belirlenmesini ve geliştirilmesini içerir, ancak süreçlerin ayrıntıları ve odak noktaları farklılık gösterebilir. Son olarak, rapor yazma aşamasında, her iki yaklaşım da tematik analizin yazılı olarak ifade edilmesini içerir.