Nitel veriler, derinlemesine görüşmelerde, günlüklerde, antropolojik saha notlarında, açık uçlu anket sorularına verilen yanıtlarda, görsel-işitsel kayıtlarda ve görüntülerde sağlanan sayısal olmayan bilgilerdir. Nitel analiz, toplanan dile dayalı verilerin analizidir. Thorne'a (2000) göre, bu tür verilerin analizi, nitel bir projenin tüm aşamaları arasında en karmaşık ve gizemli olanıdır ve literatürde en az dikkatle tartışılanıdır. Nitel bir analiz, seçilen tür ne olursa olsun, toplanan metnin hacmini azaltır, kategorileri tanımlar ve bir araya getirir ve bunların arkasında bir anlayış arar (Bengtsson, 2016, s. 8). İnsanların görüşleri, tutumları, motivasyonları ve bir şeyi yapma nedenleri gibi genellikle öznel olan sosyal yaşamın çeşitli yönlerinin anlaşılmasıdır.
Nitel veri analizi, nicel veri analizinden çok daha uzun sürer çünkü araştırmacının içgörülerden yararlanmadan önce serbest metni okumasını ve tekrar okumasını gerektirir. 'Neden' ve 'Nasıl' sorularının yanıtlarını sağlar. Ayrıca araştırmacının kendini paranteze almasını ve olayları başka bir kişinin bakış açısından görmeye çalışmasını gerektirir. Araştırmacının kişisel inançları ve önyargıları tamamen ortadan kaldırılamasa da, bunlar en aza indirilebilir ve indirilmelidir ve bu da verilerin üçgenlenmesi ile yapılabilir. Üçgenleme, araştırmanın geçerliliğini ve güvenilirliğini artırmak ve aynı zamanda daha incelikli ve bütüncül bir bakış açısı kazanmak için birden fazla veri kaynağı, teori, yöntem veya araştırmacının kullanılmasını içerir (Şekil 1).
- Metodolojik üçgenleme, tek bir araştırma yönteminin kullanılmasıyla ilişkili önyargı ve kusurlardan kaçınmak amacıyla aynı araştırma sorusunu ele almak için araştırma yöntemlerini birleştirir.
- Veri üçgenlemesi, birden fazla veri kaynağını, yani farklı mekanlarda, zamanlarda ve kişiler arasında toplanan verileri ifade eder.
- Teori üçgenlemesi, araştırma sorularının yanıtlanmasında birden fazla teorik yaklaşımın kullanılması anlamına gelir; böylece konunun farklı perspektiflerden anlaşılması ve verilerdeki farklılıkların uzlaştırılması sağlanır.
- Araştırmacı üçgenlemesi, verileri ayrı ayrı toplayan, işleyen ve analiz eden birden fazla araştırmacı veya gözlemciyi içerir.
Üçgenleme, araştırmanın geçerliliğini artırmaya yardımcı olur, araştırma probleminin daha canlı bir resmini veya tam bir anlayışını verir ve güvenilirliği, yani verilerin gerçeği yansıtmasını sağlar. Ancak, zaman alıcı bir süreç olması, disiplinler arası bir ekiple çalışmayı gerektirdiği için maliyetli olabilmesi ve farklı kaynaklardan çelişkili veriler elde edilebilmesi gibi bazı dezavantajları da vardır.
Nitel verilerin analizinde örüntüleri ve eğilimleri tespit etmeyi ve içgörüleri formüle etmeyi amaçlayan farklı yaklaşımlar vardır. Bunların seçimi, toplanan verilerin türü, verilerin toplandığı bağlam, araştırmacının araştırılan konu hakkındaki arka plan bilgisi, amacın verilerden bir teori oluşturmak mı yoksa mevcut teorileri verilere uygulamak mı olduğu gibi çok sayıda faktöre bağlıdır.
Altı ana tür nitel analiz yaklaşımı vardır. Bunlar şunları içerir: İçerik Analizi, Anlatı Analizi, Tematik Analiz, Çerçeve Analizi, Söylem Analizi ve Temellendirilmiş Teori Analizi.