EN | PT | TR | RO | BG | SR
;


NEXT TOPIC

ÜNİTE İÇERİĞİ




5. TASLAK BÜTÇE OLUŞTURMA


Bütçeleme, bir proje teklifinin en önemli bölümlerinden biridir. Belirleyeceğiniz maliyetler, fayda üretmesi, kaliteli olması ve projenizi hedeflerine ulaştırmasını sağlayacak faaliyetlerle uyumlu olmalıdır.

Aşağıda Avrupa Birliği tarafından kullanılan bir bütçe şablonu yer almaktadır:

Önceki bölümlerde her bir faaliyet için gerekli kaynak ve ekipmanı ya proje teklif formunda ya da üzerinde çalıştığınız taslak bir belgede not etmeniz gerektiğinden bahsedilmişti. Her bir faaliyet için aldığınız notları incelediğinizde, faaliyetler için gerekli kaynak, ekipman veya hizmetlerden bazılarının paylaşılabileceğini veya aynı bütçe kalemine dahil edilebileceğini fark edeceksiniz. Örneğin iki farklı faaliyetinizde broşür tasarımı ve dağıtımı öngörüyorsanız bunları ayrı ayrı değil tek bir bütçe kaleminde belirtmelisiniz. Öte yandan, iki farklı faaliyet için iki farklı eğitim hizmeti öngörülüyorsa, 6. Diğer kalemi altında iki farklı eğitim hizmeti satın alacağınızı belirtebilirsiniz. Bu durumda 6.1, 6.2 gibi farklı eğitim hizmeti alımlarını numaralandırmanız, isimlendirmeniz, bütçelendirmeniz ve gerekçelendirmeniz gerekecektir. Ancak her iki faaliyette de aynı tür eğitim öngörülüyorsa bu durumda 6.1 başlığı altında tek bir bütçe kalemi girmeniz faydalı olacaktır.

Maliyet bölümlerini tek tek inceleyecek olursak ilk sırayı İnsan Kaynakları almaktadır. Bölüm 1.1 ve 1.2 ulusal veya uluslararası çalışanların ücretlerinin yazılacağı yer olarak belirlenmiştir. 1.3 bölümünde ise faaliyetleriniz çerçevesinde personelin yurtiçi veya yurtdışı hareketliliği öngörülüyorsa buna ilişkin harcırahların yer alması istenmektedir.

Gerekirse 1.1 ve 1.2 bölümlerini detaylandırabilirsiniz. Örneğin 1.1.1 Teknisyen, 1.1.2 Psikolog, 1.1.3 Rehber Öğretmen, 1.1.4 İngilizce öğretmeni gibi... Bu çalışanların ücretlerini belirlerken ve bütçelerken bunların brüt olduğunu unutmayın. Brüt ücrete ek olarak işverenlerin ödemesi gereken vergilerin de bu maliyetlere eklenmesi tavsiye edilir. Aksi takdirde kurumunuz bu ücretleri karşılamak zorunda kalacak ya da çalışan maaşları belirlediğinizden daha düşük olacaktır. Öte yandan son yıllarda tüm dünyada görülen enflasyon sorununu da dikkate almanız gerekmektedir. Projenin gerçekleştirileceği yıl ya da yıllar için enflasyon hesaplaması yapmanız ve bu hesaplama sonucunda bulduğunuz oranı bütçenize yansıtmanız gerekiyor. Örneğin 1000 Avro brüt ücret belirlediğiniz bir pozisyon için projenin uygulanacağı yıldaki enflasyon oranını %10 olarak tahmin ettiyseniz bütçeye 1.100 Avro gibi bir tutar yazmanız gerekecektir. Bu fazlalığın nedenini gerekçe bölümünde açıklamanız önemlidir.

Belirtildiği üzere, personel görev harcırahlarını Bölüm 1.3'e dahil etmeniz istenmektedir. Bu harcırahları belirlerken hibe programı tarafından belirlenen üst limitlere dikkat etmeniz tavsiye edilir. Herhangi bir üst sınır belirlenmemişse, ortalama bir günlük bedel belirleyebilir ve bu şekilde gerekçelendirebilirsiniz. Unutmayın, bu bölümde sadece görevli için harcırah belirleyeceksiniz, ulaşım için maliyetleri ise Bölüm 2'de belirtmeniz istenmektedir.

Bölüm 2'de yerel ve uluslararası seyahatlere yer vermeniz beklenmektedir. Bu seyahatler verilen görev ve proje ile ilgili olmalıdır. Projeniz uluslararası bir toplantıya katılımı içeriyorsa, ortalama seyahat maliyetlerini hesaplayabilir ve enflasyon için tahmini değişikliklerinizi ekleyebilir ve bütçeleyebilirsiniz. Bu hesaplamaları her bir faaliyet için tek tek yapmanız gerekmektedir. Benzer şekilde, yerel hareketlilikler ve toplantılar için de bütçe ayırmanız beklenmektedir. Öte yandan personelin işe gelmesi için yapılacak ödemeler bu bölümde yer almamalı, İnsan Kaynakları bölümünde belirtilmelidir (ücretlere dahil edilmelidir).

  1. Ekipman ve Sarf Malzemeleri bölümünde proje faaliyetlerini yürütmek için ihtiyaç duyduğunuz demirbaş, sarf malzemesi, eşya, makine ve araçları belirtebilirsiniz. Bu bölümde bu ekipmanları satın alabileceğiniz gibi kiralayabilirsiniz de. Bazı programlar kiralamaya izin vermemekte veya sınırlamaktadır. Önemli bir nedeniniz olmadığı sürece ekipman kiralamamanız ve satın almamanız tavsiye edilir. Nitekim proje tamamlandıktan sonra faaliyetlerin sürdürülebilirliğini sağlamak gerekmektedir. Bu nedenle ihtiyaç duyulan ekipmanı kiralamak için tekrar finansman bulmak yerine satın alınan ekipmanı kullanmak daha kolay ve sürdürülebilir olacaktır.

Öte yandan ekipman satın alırken bazı hibe programları alacağınız ürünün amortisman oranına eşit bir bütçe belirlemenizi isteyebilir. Örneğin 3 yıllık bir projede amortismanı 5 yıl olan bir bilgisayar kullanacaksanız, bu bilgisayarın maliyetinin 3/5'ini yazmanız ve bunu gerekçelendirmeniz istenebilir.

Ana başlıklarınızı diğer bölümlerde olduğu gibi detaylı yapmanız mümkün. Örneğin bir eğitim ofisi oluşturacaksanız, 3.2 Mobilya, Bilgisayar ekipmanları bölümünün altına 3.2.1 Çalışma masası, 3.2.2 Çalışma sandalyesi, 3.2.3 Sehpa, 3.2.4 Çalışma koltuğu, 3.2.5 Akıllı Tahta, 3.2.6 Bilgisayar, 3.2.7 Projeksiyon aleti, 3.2.8 Dolap, 3.2.9 Askı, 3.2.10 Sandalye vb. gibi kalemleri yazabilirsiniz.

Bütçeleme yaparken ihtiyaçlarınızı ilgili bölümün altına yazabileceğiniz gibi diğer bölümlerdeki başlıkların altına da yazabilirsiniz. Burada önemli olan bütçe kaleminin ilgisiz kısımlarda belirtilmemesi ve bağımsız değerlendiricinin bütçeyi tutarlı ve mantıksal bir çerçevede incelemesine olanak sağlamasıdır.

  1. bölümde proje ofis giderlerinizi bütçeleyebilirsiniz. Ofis kirası, proje ile ilgili işleri yürütmek için gerekli araçların aylık maliyetleri, ofis tedarik maliyetleri bu bölümde yer alır. Burada önemli olan bu maliyetleri gerekçelendirirken objektif ve tutarlı olmaktır. Proje ofis kirası için ayıracağınız bütçe normalde ödediğiniz bir ofis kirası için kullanılmamalıdır. Ya da kendinize ait bir daire tahsis ettiğiniz bir projede, proje ofisi tek bir oda olarak belirlenmişse, sadece o kısmın giderlerini bütçeye dahil etmeniz gerekir. Öte yandan, halihazırda bir ofisiniz varsa, bunu maliyet olarak yazmak yerine eş finansman olarak projeye tahsis edeceğinizi belirtebilirsiniz. Bazı hibe programları bu tür eş finansmanı da proje bütçesine katkı olarak değerlendirmektedir. Bu tür ayni destekleri bütçeye katkı olarak değerlendirmeyen projelerde bu katkılar yine de olumlu olarak görülmektedir. Bu nedenle ofis malzemeleri ve gerekiyorsa araç giderlerini bütçelemeniz, ofis kirası ve fatura ödemesi gibi kısımları bu bölümde eş finansman olarak göstermeniz tavsiye edilir. Ancak bu sadece bir tavsiyedir. Eğer gerekçelendirmeniz iyi yapılır ve maliyetler gerçekçi olarak belirlenirse ofis kirası ve faturalar ve benzeri giderler için hibe desteği almanız mümkündür.

Bölüm 5 diğer maliyet ve hizmetleri kapsamaktadır:

  1. Diğer maliyetler, hizmetler

5.1 Yayınlar: Bu bölümde proje çerçevesinde üreteceğiniz kitap ve fikri çıktıların baskı ve tasarım giderleri için bütçe ayırabilirsiniz. Bu ürünlerin içeriklerini oluşturmak için projenin faaliyetlerine paralel olarak farklı bölümlerde bütçe ayırabilirsiniz. Öte yandan içerik oluşturmak için detaylı bir faaliyet öngörülmemişse bu bölümde bütçe ayırabilirsiniz. Örneğin projeniz kapsamında engelli bireylerin topluma katılımını kolaylaştırmaya yönelik bir eğitmen eğitimi kitapçığı tasarlamayı planladıysanız ve bunun için bir insan kaynağı ayırdıysanız bu bölüme sadece baskı ve tasarım giderlerini dahil edebilirsiniz. Ancak engelli bireylerin topluma katılımı konusunda bir çizgi roman serisi tasarlamak ve hazırlamak istiyorsanız bunu da bu başlıkta gerekçelendirebilirsiniz.

5.2 Çalışmalar, araştırmalar: 5.1'de belirtildiği gibi projenizin farklı bir faaliyetinde araştırma veya çalışma yapılması öngörülmüyorsa bu kısımda ihtiyaç analizi veya herhangi bir araştırma çalışmasını maliyetlendirebilirsiniz.

5.3 Değerlendirme maliyetleri: Bazı hibe programları dış denetçi hizmeti gerektirir. Böyle bir durumda dış denetim hizmeti alımını bu başlık altında bütçeleyebilirsiniz. Öte yandan böyle bir zorunluluk olmamasına rağmen iyi bir gerekçe ile bu hizmet için bütçe ayırabilirsiniz. Eğer böyle bir hizmet satın almayacaksanız projenin insan kaynaklarını kullanarak bir iç denetim yapabilirsiniz ancak bunu projede iyi gerekçelendirmeniz tavsiye edilir.

5.4 Çeviri, tercümanlar: Projeniz çeviri veya tercüman hizmeti gerektiriyorsa bu bölüme bir maliyet koyabilirsiniz. Öte yandan projedeki insan kaynağınız bu işleri yapabilecek bilgi, beceri ve donanıma sahipse proje teklifinde bu kaynaklardan yararlanacağınızı belirtebilir ve bu kısım için bütçe ayırmayabilirsiniz.

5.5 Finansal hizmetler (banka teminat masrafları vb.): Bazı programlar hibe faydalanıcısından banka teminat mektubu talep edebilir. Ayrıca banka havale masrafları ve döviz kuru değişikliklerinden kaynaklanan maliyetler ortaya çıkabilir. Hibe programı bunların karşılanmasına izin veriyorsa bu bölümde tahmini bir bütçe belirtebilirsiniz.

5.6 Konferans/seminer maliyetleri: Seminer ve konferanslar düzenleyecekseniz, ilgili maliyetleri bu bölüme dahil edebilirsiniz. Her bir seminer ve konferansın maliyetini başlıklar halinde detaylandırmanız önemlidir. Örneğin, 5.6.3 Proje Kapanış Konferansı başlığı altında, 5.6.3.1 İkram giderleri, 5.6.3.2 Konferans salonu kira bedeli, 5.6.3.3 Ana Konuşmacı Maliyeti, 5.6.3.4 Simultane Tercüman ve Ekipman Giderleri.

5.7 Görünürlük faaliyetleri: Bu bölümde proje kapsamında gerçekleştirmeyi planladığınız görünürlük, tanıtım ve yaygınlaştırma faaliyetleriniz ve/veya faaliyetlerinizde kullanacağınız materyaller için bütçe kalemleri oluşturabilirsiniz.

6. Diğer

Diğer bölümlerde yer almayan ürün ve hizmetlerin bütçesini bu başlık altına koyabilirsiniz. Genellikle projeye özel hizmet alımları bu başlık altında yer alır. Örneğin sınırlı süreli bir eğitim, rehberlik veya danışmanlık hizmetini bu başlık altında belirtebilirsiniz.

Bölüm 7, tüm faaliyetlerinizin alt toplamlarının toplamını içerir.

8. Dolaylı maliyetler, bu örnekte, doğrudan giderlerinizin %7'sine kadar olabilir (yani Bölüm 7'de yer alan toplam tutar). Farklı programlarda dolaylı giderlerin oranı değişebilir, bazılarında bu bütçe kalemi bulunmayabilir.

9. bölümde, 7. ve 8. bölümlerdeki maliyetlerin toplamı verilmektedir.

10. Bu örnekte, 7. bölümdeki tüm faaliyetlerin toplamı doğrudan harcamaların en fazla %5'i için ayrılabilir. Farklı programlarda bu oran değişebilir, bazılarında bu bütçe kalemi bulunmayabilir.

11. Bölüm 9 ve 10'daki toplam maliyetler projenin toplam bütçesini verecektir. Bu maliyetler, proje bütçesindeki bölümlerin alt toplamlarını (doğrudan giderler), dolaylı giderleri (doğrudan giderlerin en fazla %7'si), yedek fonları (doğrudan giderlerin en fazla %5'i) içerir.

Belirlediğiniz bütçe kalemlerini ve bunların maliyetlerini 2. Eylem Bütçesinin Gerekçelendirilmesi bölümünde gerekçelendirmeniz ve açıklamanız beklenmektedir.

 



Teklifte, her bir bütçe kalemi için maliyetlerin gerekliliğini gösteren bir açıklama sunmanız ve bunların eylemle nasıl ilişkili olduğunu göstermeniz gerekir (örneğin, Eylemin Açıklamasındaki faaliyetlere ve/veya sonuçlara atıfta bulunarak).

Bu bölümde bütçe kaleminin gerekliliğini gerekçelendirmeniz gerekir. Bütçe kalemini hangi faaliyetlerde kullanacağınızı belirtmelisiniz. Faaliyetlere verdiğiniz kısaltma ve numaraları da referans gösterebilirsiniz. Faaliyetleri gerekçelendirirken ilgili ürün/hizmet kaleminde her bir birimden ne kadar kullanıldığını belirtmeyi unutmamalısınız.

Sağ taraftaki sütunda ise maliyetleri gerekçelendirmeniz gerekecektir. Maliyetleri gerekçelendirirken enflasyon, öngördüğünüz arz/talep kaynaklı değişimler, insan kaynaklarına yönelik vergi ve sosyal güvenlik kesintilerinin yanı sıra işverenle ilgili bazı maliyetlerin de hesaplandığını belirtebilirsiniz. Ayrıca bazı programlarda belirli bir bütçe sınırının üzerindeki ürün/hizmet kalemleri için fiyat teklifi almanızı talep edebilirler. Bu kapsamda firmalardan fiyat teklifi aldığınızı belirtebilirsiniz. Standart mal, ürün ve hizmetler için aksi belirtilmediği sürece piyasa araştırmanızı internet üzerinden yapabilir ve bunu gerekçe kısmında belirtebilirsiniz.

  1. Beklenen finansman kaynakları ve tahmini maliyetlerin özeti bölümünde, eş finansmanın nasıl sağlanacağını detaylandırmanız beklenmektedir. Daha önce de belirtildiği gibi, bazı hibe programları yararlanıcıların projeye belirli bir miktarda katkıda bulunmasını beklemektedir. Bu katkının miktarı programdan programa farklılık gösterebilir. Genel olarak programlar ayni katkıları eş finansman olarak kabul etmemekte ancak insan kaynağı kullanımını istisna olarak göstermektedir. Yani kurumunuzda istihdam ettiğiniz kişi ya da kişileri projeniz süresince görevlendirmeniz durumunda projenin eş finansmanı için herhangi bir mali kaynak ayırmanız gerekmeyecektir. Bu durum ortaklarınız için geçerli olabileceği gibi koordinatör için de geçerli olabilir. Öte yandan projeye ekstra katkılarda bulunmak ve finansman imkanı sağlamak (yazılı değerlendirme kriterlerinde yer almasa da) değerlendirici üzerinde olumlu etki yaratabilir.

Eğer 3. Beklenen finansman kaynakları ve tahmini maliyetlerin özetini teker teker gözden geçirirsek:

Bu başvuruda istenen AB katkısı (A) bölümünde hibe veren kurumdan alınacak destek miktarını ve oranını belirtmelisiniz (oran kısmını excelde formül yazarak ya da tüm toplam tutarları girdikten sonra hesaplayabilirsiniz).

ORTAK FİNANSMAN (1+2) (B) bölümünde görüleceği üzere 2 alt bölüm bulunmaktadır. Bunlardan ilki 1. Diğer katkılar (Başvuru Sahibi, diğer Donörler vb.) bölümüdür. Bu bölümde kurumunuzun, ortaklarınızın ve 3. tarafların projeye yaptıkları nakdi katkıları ve insan kaynakları katkılarının değerini ilgili para birimi cinsinden yazmanız gerekmektedir. Ayrıca bu bölümde kurumunuzun, ortaklarınızın ve/veya bağışçılarınızın her birinin isimlerini ve varsa koşullarını belirtmeniz gerekmektedir. İnsan kaynakları üzerinden yapılacak katkıları hesaplarken personele yaptığınız net ücret ödemelerini değil, brüt ücret ödemelerini dikkate almalı ve belirtmelisiniz. Projenizin yürütülmesi aşamasında bu katkıları kanıtlamak için sizden ilgili kişi/kişilerin görevlendirme yazısı ve maaş bordroları istenecektir. Bordrolardaki brüt tutar sizin katkınızı gösterecektir. Sorumlu kişilerin bordrolarındaki tutar, program tarafından talep edilen eş finansman tutarının altında ise, aradaki farkın nakit olarak karşılanması gerekecektir. Öte yandan, bu eş finansmanın insan kaynakları ile karşılanması için gereğinden fazla kişinin görevlendirilmesi, bağımsız değerlendirici tarafından projenin ilgililik kısmından puan düşülmesine neden olabilir.

İkinci alt bölümde ise projeden elde edilen gelirlerin tahmini tutarı talep edilmektedir. Projeniz herhangi bir ürün ve/veya hizmet üretiminden gelir elde etmiyorsa bu bölümü boş bırakabilirsiniz, aksi takdirde tahmini gelir miktarınızı belirtmeniz gerekmektedir. Proje teklif çağrılarının ya da hibe programlarının genellikle sosyal amaçları olduğu için gelir ya da değer yaratmasının beklenmediği gibi yersiz bir algı olduğu söylenebilir. Aslında projenizin değer üreterek finansman yaratması, sürdürülebilirliğini güçlendirmesi açısından çok önemlidir. Teklif formunuzun sürdürülebilirlik kısmında gelir ve değer yaratacak bir yapıyı nasıl oluşturacağınızı anlatmanız ve bunu gerçekçi bir analizle sunmanız, değerlendirme sonucunda teklifinizin bu kısımlarda çok yüksek puan almasını sağlayacaktır. Ancak kısa süreli projelerde gelir, değer ve kar üretebilecek bir yapının kurulması ve işletilmesi zor olabilir. Bu durumda kurduğunuz yapının/modelin projeniz tamamlandıktan sonra tam olarak hayata geçirilebileceğini belirtebilirsiniz. Projeniz yürütme aşamasında gelir yaratmayacağı için bu bölümde herhangi bir gelir tahmini yapmak zorunda değilsiniz. Sürdürülebilirlik bölümünde gelir getirecek modelinizden de bahsedebilirsiniz.

Tahmini gelir bölümünde kazanmayı beklediğiniz tutarı tüm riskleri göz önünde bulundurarak gerçekçi bir şekilde belirlemeniz önemlidir. Nitekim almayı beklediğiniz tutarı fazla olarak belirttiğinizde ancak bu beklentiniz gerçekleşmediğinde söz konusu eş finansman tutarını başka kaynaklardan tamamlamak zorunda kalabilirsiniz. Bu da kurumunuzu, ortaklarınızı ve projenizi zor durumda bırakabilir.

Tahmini Maliyetler bölümünde, tahmini maliyetlerinizi belirtmeniz beklenmektedir.

Tahmini TOPLAM UYGUN MALİYETLER, bütçenin Tablo 1'in 11. bölümündeki toplam maliyeti göstermektedir. Bu başvuruda talep edilen AB katkısındaki destek miktarını (A) toplam maliyetle (A/C x 100) karşılaştırdığınızda, size toplam uygun maliyetlerin bir yüzdesi olarak ifade edilen AB katkısını verecektir.

Son bölüm olan Başvuru Sahipleri Arasında Bütçe Dağılımı Tablosunda ise koordinatörlerin ve ortakların bütçe dağılımları belirtilmektedir. Bu bütçe dağılımlarını belirtirken sadece alınan hibeyi değil, eş finansman tutarlarını da (varsa kurum başına) eklemeniz gerekmektedir. Her bir ortağın bütçesinin toplam proje bütçesine oranı size ortakların yüzdesel dağılımını verecektir.