EN | PT | TR | RO | BG | SR
;


NEXT TOPIC

ÜNİTE İÇERİĞİ




6 MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI


Mantıksal çerçeve yaklaşımı, proje döngüsü yönetiminin bir parçası olarak düşünülebilir. Bazı fon veren kurum ve programlar başvuru eklerinde bir mantık çerçevesi formunun doldurulmasını isteyebilir. Başvurduğunuz program böyle bir form istemese bile her halükarda mantıksal çerçeve yaklaşımı proje teklifinizin tutarlılığını görmeniz ve projenizi buna göre düzenlemeniz için önemli bir araçtır.

Durum analizini doğru ve başarılı bir şekilde tamamlarsanız, ilk sütunu çok kolay bir şekilde doldurabilirsiniz.

Genel Amaç / Etki, Sonuçlar zinciri sütununun ilk satırında yer almaktadır. Hatırlayacağınız gibi durum analizinin en üstünde sorunun etkileri ve bu sorunun çözümü yer alıyordu. Bu etkiler sadece projenizle katkıda bulunabileceğiniz ideal bir durumu temsil etmektedir.

Aynı sütunun ikinci satırında ise Çıktı(lar)/(Spesifik Hedef(ler)) yer almaktadır. Bu kısımda projenizin ana amacını; *Diğer Sonuçlar (*ilgili olduğu yerlerde) kısmında ise sorun/hedef ağacınızda ana amacın hiyerarşik olarak bir seviye altında yer alan öğeleri kullanabilirsiniz.

Çıktılar bölümünde projenizin faaliyetleri sonucunda ortaya çıkacak somut çıktıları ve ürünleri belirtmelisiniz. Bu bölümde hem sorun-hedef ağacınızın en altında yer alan maddeleri hem de bu maddelere ilişkin faaliyet planınızda belirttiğiniz hususları belirtebilirsiniz.

Gösterge sütununda, ilk sütundaki hedef ve çıktıların nicel ve nitel göstergelerini belirtmelisiniz. Bu göstergeler proje sonucunda ortaya çıkacak sonuçları göstermelidir. Proje formunda belirlediğiniz Anahtar Performans Göstergelerini (KPI) bu sütunda kullanabilirsiniz. Eğer mantık çerçevesi yaklaşımıyla hareket ediyorsanız bu bölümlerde belirleyeceğiniz göstergelere proje formunda yer verebilirsiniz. Belirtildiği gibi bu bölümdeki göstergelerin SMART (Spesifik, ölçülebilir, erişilebilir, gerçekçi, zamana bağlı) olmasına dikkat etmeniz gerekmektedir.

Gösterge sütununun yanındaki 3 sütunda göstergeler hakkında bilgi istenmektedir:

Mevcut durum: Bu bölüm temel olarak proje gerçekleştirilmeden önceki durumu içermektedir. Proje öncesi durumun tespit edilmesi hem konunun iyi ele alınması ve gerekçelendirilmesi hem de projenin iyi tasarlanması açısından önemlidir. Bu nedenle online ortamdan, kurumlardan, yüz yüze görüşmelerden, araştırma raporlarından, istatistiki veri tabanlarından ve benzeri objektif kaynaklardan yararlanarak proje öncesi durumu tespit etmeniz gerekmektedir.

Hedef: Hedef değer, projenin sonundaki durumu temsil eder. Bu bağlamda, proje sonuna yönelik hedeflerinizi hem niteliksel hem de niceliksel olarak belirlemeniz gerekir. Baseline ve hedef değerler proje sonundaki başarınızı ölçmek için gerekli değerlerdir.

Geçerli değer: Bu bölüm proje başlangıcınızdaki mevcut durum ile aynı değere sahiptir. Ancak ara raporunuzu program kapsamında mantıksal çerçeve mantığını kullanarak hazırlıyorsanız ara rapor sunulmadan önceki mevcut durumu bu bölümde belirtmeniz gerekmektedir. Yani bu kısım proje uygulaması sırasında güncellenecek, proje başlangıcındaki mevcut durum ile aynı ifadeleri kullanabilirsiniz.

Doğrulama kaynağı ve aracı sütunu, ilk sütunda belirtilen hedef ve çıktıların nitelik ve nicelik açısından nasıl ölçüleceğine ilişkin bilgileri içerir.



Mantıksal çerçeve yaklaşımı, ilk satır hariç her satır için varsayımların belirlenmesini de gerektirir. Varsayımlarınızı belirlerken risklerinizi ve bunlarla mücadele mekanizma ve yöntemlerinizi belirlemeniz de önemlidir. Mantıksal çerçeve yaklaşımında belirlediğiniz hedef ve göstergeler bu varsayımlar altında gerçekleşecektir. Hedef ve göstergeleriniz nitel ve nicel açıklamaları içerir. Varsayımlarınızın farklılaştığı durumlarda proje çıktılarınızda ve faaliyetlerinizde niteliksel ve niceliksel olarak azalma olabilir. Böyle bir durumda proje yürütme aşamasında hedeflerinize tam olarak ulaşamayacağınız için projenizin başarı oranı düşecektir. Bu durumda fon/hibe aldığınız kurum veya program yetkililerine bir açıklama yapmanız gerekecektir. Proje teklifiniz, imzalayacağınız hibe sözleşmesinin de bir parçası olacağından, burada yaptığınız varsayımlar, açıklama ve gerekçeleriniz için bir temel ve referans noktası oluşturacaktır.

Her bir satır için yazdığınız varsayımlar, aşağıdaki satırlara inildikçe genelden özele doğru gidecektir. Öte yandan, farklı satırlar için belirlediğiniz varsayımların ve risklerin ortak olması da mümkündür. Örneğin, genç işsizliğinin azaltılmasıyla ilgili spesifik bir hedefiniz olduğunda, hedef(ler)e ulaşmak için varsayımlarınızdan biri ekonominin istikrarlı olmasıdır. Projenizi uyguladığınız dönemde ekonomik durum kötüleşirse hem gençlerin istihdam olanağı azalacak hem de proje faaliyetlerinde kullanacağınız kaynakların fiyatı/değeri artacağından faaliyetler ve çıktılar nitelik ve/veya nicelik açısından hedefin altında kalacaktır. Bu durumda ekonomik duruma ilişkin varsayımınızı aşağıdaki satırlarda da kullanabilirsiniz.



Faaliyet matrisi bazı proje teklif formlarında logframe matrisinin içinde de yer alabilmektedir. Son dönemde Avrupa Birliği tarafından yayınlanan hibe programlarında faaliyet matrisinin ayrıca talep edildiği görülmektedir.

Mantıksal çerçeve yaklaşımı hiyerarşik bir düzen öngörür. Bu kapsamda Genel amaç, bu genel amaca ulaşmak için gerekli özel hedefler ve özel hedeflere ulaşmak için gerekli çıktılar birbiriyle bağlantılı olarak belirlenir. Bu hiyerarşik düzenin son aşamasında yer alan çıktıların gerçekleştirilebilmesi için faaliyetlerin düzenlenmesi gerekmektedir. Tüm bu spesifik hedeflerin, çıktıların ve faaliyetlerin nasıl ilişkili olduğunu göstermek için uygun şekilde numaralandırılması tavsiye edilir. Örneğin 1. spesifik hedefin çıktılarını 1.1, 1.2, 1.3 şeklinde sıralayabilirsiniz. Benzer şekilde faaliyetlerde de benzer mantığı kullanabilirsiniz. Böylece hem siz hem de bağımsız değerlendiriciler proje teklifini incelerken tekrar etmek ya da hata yapmak zorunda kalmayacaktır.

 



Logframe matrisindeki ifadeleri if-then nedensellik mantığı doğrultusunda test edebilir ve revize edebilirsiniz.