Bölüm 4: Nicel Araştırma Tasarımlarının Güçlü Yönleri ve Sınırlılıkları

Müdahale veya tedavi etkileri üzerinde güvenilir veriler toplamanın en güvenilir yolu, geniş çapta en üst düzey nicel yöntem olarak tanınan deneysel araştırmadır. Tüm araştırma teknikleri arasında, randomize kontrollü deneme, kanıta dayalı araştırmanın zirvesi olarak kabul edilir. Bunun nedeni, deneysel araştırmanın, standardize protokollere bağlı kalarak ve olası yanlılıkları en aza indirerek yanlış bulguları ortadan kaldırma yeteneği sayesinde kontrol uygulama yetkisine sahip olmasıdır.

Kontrol uygulamak için çeşitli teknikler bulunmaktadır, bunlar sınırlı olmamakla birlikte şunları içerir:

─ örneklemin rastgele seçimi,

─ dahil etme/hariç tutma kriterlerinin uygulanması,

─ karşılaştırma grubunun kullanılması,

─ gruplar arası konuların eşleştirilmesi,

─ bağımsız değişkenin manipülasyonu,

─ tek, çift veya üçlü körleme prosedürlerinin uygulanması ve

─ son veri analizinde kesin ölçüm araçlarının ve standardize istatistiksel testlerin kullanımı.

Nicel araştırma, bize geniş nüfustaki tutumların yaygınlığını keşfetme imkanı sağlayarak değerli içgörüler sunar. İstatistiklere kolayca özetlenebilen veriler üretir ve gruplar arası istatistikler kullanılarak karşılaştırmalar yapılmasını sağlar. Son derece doğru, sonuç odaklı ve tutarlıdır; olayların, eylemlerin ve eğilimlerin sıklığını nicelendirir. Bu tür araştırmalar, "Kaç tane?" ve "Ne sıklıkta?" gibi sorulara cevap ararken özellikle yararlıdır (Walker, 2005).

Nicel ölçümler için farklı araştırma tasarımları mevcuttur ve her birinin avantajları ve dezavantajları vardır. Deneysel araştırmanın, araştırma sonuçlarının kesinliğini ve uygulanabilirliğini etkileyebilecek belirli metodolojik sınırlamaları olabilir. Bu dezavantajlar, araştırmanın gerçek dünya önemini engelleyebilir.

Deneysel araştırma yürütmenin bir faydası, araştırmacılara sonuçları güvenle deneyin etkilerine atfetme imkanı sağlamasıdır. Bu, daha az katı yaklaşımlar kullanarak fenomenleri keşfetmeye ve tanımlamaya yönelik tanımlayıcı ve korelasyonel araştırmalardan farklıdır ve net sonuçlar vermeyebilir. Deneysel araştırmanın bilimsel ve istatistiksel titizliği, iç geçerliliği en üst düzeye çıkarır ve bulguların çalışma örneğinin ötesine genellenme olasılığını artırır. Ancak, literatürün araştırma sonuçlarının iç ve dış geçerliliğini etkileyebilecek metodolojik sınırlamaları vurguladığına dikkat etmek önemlidir ve bu da sonuçların pratik uygulamalarını sınırlayabilir (Walker, 2005).

Bir çalışmada örneklem rastgeleleştirmesine ulaşmak, örneklemin ana evreni doğru bir şekilde yansıtmasını ve bulguların genellenebilir olmasını sağlamak için önemlidir. Rastgeleleştirme olmadan, araştırmacılar çalışmanın sonuçlarını etkileyebilecek kritik özelliklere sahip katılımcıları eşleştirmekte zorlanabilir. Sistematik ve protokolize edilmiş prosedürler yerinde olsa bile, dış faktörler özellikle uzunlamasına araştırma tasarımlarında deney sonuçlarını etkileyebilir.

Hem içsel hem de dışsal geçerlilikteki zorluklar ve Hawthorne etkisi, deneysel araştırmaların sınırlamalarını oluşturur. Katılımcılar sadece gözlemlendiklerini bildikleri için davranışlarını değiştirebilirler, bu da araştırmacıların 'çift kör' tekniğini benimsemelerini gerektirir. Ayrıca, güvenilir ve doğrulanmış sonuç ölçümleri anlamlı sonuçlar için hayati öneme sahiptir. Nicel araştırma desenleri, kanıt tabanına önemli katkılarda bulunabilirken, tanımlayıcı ve ilişkisel tasarımlar soru ve hipotez üretmek için temel taşıdır. Hata ve önyargıyı kontrol etmek için sıkı prosedürlere rağmen, deneysel araştırma için etik ve metodolojik endişeler devam etmektedir.

Sağlam bir araştırma tasarımı, önyargıyı azaltmayı ve toplanan ve analiz edilen verilerin güvenilirliğini artırmayı amaçlar. En az deneysel hata üreten tasarım genellikle bilimsel sorgulamada en iyi yaklaşım olarak kabul edilir. Benzer şekilde, uygun ve etkili bir tasarım kapsamlı bilgi edinilmesini sağlar ve belirli bir problemle ilgili çeşitli yönleri dikkate almayı mümkün kılar. Sağlam bir araştırma tasarımının özellikleri şunları içerir:

• Veri toplama ve yanıtları değerlendirme yöntemleri açısından doğruluk hayati önem taşır. Tarafsız ölçüm araçlarının uygulanması ve değerlendirmeyi kimin yaptığına bakılmaksızın tutarlı sonuçlar sağlaması açısından Nesnellik sağlamak esastır.
• Güvenilirlik, birden fazla ölçümden elde edilen yanıtların tutarlılık derecesine atıfta bulunur. Esasen, bir katılımcı belirli bir soruya belirli bir yanıt verirse, soru tekrar sorulduğunda aynı yanıtı vermesi beklenir. Yanıtlarındaki herhangi bir dalgalanma toplanan verilerin Güvenilirliğini zayıflatabilir. Bu nedenle, araştırmacılar anketlerini Güvenilirlik ve yanıtlardaki tutarlılığı sağlayacak şekilde tasarlamalıdır.
• Nicel Araştırma Tasarımı, amaçlanan değişkenleri doğru bir şekilde ölçmede önemli bir engel ile karşı karşıyadır. Bir ölçüm cihazının veya aracının geçerliliği, sadece amaçladığı şeyi ölçmesi ve bu kalitenin gösterilmesi gereklidir. Örneğin, bir IQ testi yalnızca zekayı ölçmelidir ve uygun şekilde formüle edilmiş sorular kullanmalıdır. Ölçümlerin geçerliliğini tahmin etmek için, yüz, yakınsak, ayırt edici ve öngörücü geçerlilik dahil olmak üzere, mevcut literatürle uyum ve tutarlılık ile mevcut tahminlerin nicel analizleri gerekir.
• Genelleştirilebilirlik, bir örneklemden toplanan verilerin daha büyük bir nüfusa uygulanmasına atıfta bulunur. Araştırmacının bulgularının genellenebilir olmasını sağlamak için araştırma çalışmasının dikkatli bir şekilde tasarlanması önemlidir. Bu, nüfusun doğru bir şekilde tanımlanmasını, uygun bir örneklemin seçilmesini, uygun istatistiksel analizin yapılmasını ve çalışmanın sonuçlarının nüfusa uygulanabilir olmasını sağlamayı içerir.

Araştırma problemi daha geniş bir perspektiften analiz edilmek, etkili bir araştırma tasarımı oluşturulmak ve araştırma amaçları, bilgi edinme yöntemleri, yetenekli insan ve finansal kaynakların mevcudiyeti, önyargının azaltılması ve güvenilirlik ile genelleştirme maksimize edilerek önemli faktörlerin belirlenmesi için yeterli bilgi şarttır. İdeal bir araştırma tasarımı esnek, uyarlanabilir, verimli ve maliyet etkin olmalıdır.

Araştırma tasarımı, veri toplama ve analizin temelini oluşturur. Veri ölçme ve analiz yöntemleri ve prosedürleriyle ilgili yöntemleri ve prosedürleri açıklar, araştırmacılara araştırma sorularını inceleme ve veri toplama ve analiz koşullarını belirleme olanağı sağlar, böylece bir örneklemin bulguları daha büyük bir nüfusa genellenebilir (Kuçuksayraç, 2007).

Araştırma deseni, bir çalışmada veri toplama ve analiz için bir temeldir. Veri ölçme ve analiz için bir plan olarak hizmet veren yöntem ve prosedürleri açıklar. Bu strateji, araştırmacıların araştırma sorularını incelemelerine ve veri toplama ve analiz koşullarını düzenlemelerine olanak tanır, böylece bir örneklemin bulguları daha büyük bir nüfusa genellenebilir (Pandey & Pandey, 2015).

Araştırma yapılırken uygun araştırma desenini seçmek hayati önem taşır. Bu, daha geniş varsayımlardan belirli veri toplama ve analiz tekniklerine kadar çeşitli faktörleri dikkate almayı gerektirir. Bu kararların verilmesi için sabit bir sıra olmadığını ve bunların araştırma amaçlarınıza en uygun olanlara bağlı olması gerektiğini belirtmek önemlidir.

Araştırma yaklaşımları, daha geniş varsayımlardan ayrıntılı veri toplama, analiz ve yorumlama yöntemlerine kadar olan adımları yönlendiren birçok plan ve prosedürden oluşur. Bir konuyu incelemek için bir yaklaşım seçerken, felsefi varsayımları, sorgulama prosedürlerini (araştırma desenleri) ve veri toplama, analiz ve yorumlama konusundaki özel araştırma yöntemlerini göz önünde bulundurmanız gerekir. Araştırma yaklaşımınızı seçerken araştırma probleminin veya konunun doğası, kişisel deneyimleriniz ve hedef kitleniz tarafından bilgilendirilmelidir. Bu üç unsur - araştırma yaklaşımları, araştırma tasarımları ve araştırma yöntemleri - araştırmanın perspektifini anlamak için bir çerçeve sağlar.

Sonuç olarak, araştırma tasarımınız, incelediğiniz problem veya konu, kişisel deneyimleriniz ve ulaşmayı hedeflediğiniz kitle gibi çeşitli faktörlere bağlı olacaktır. Örneğin, değişkenler arasındaki ilişkiyi inceleyerek objektif teorileri test etmeyi amaçlıyorsanız, nicel araştırma en uygun yaklaşım olabilir. Bu yöntem, değişkenleri aletler kullanarak ölçer ve elde edilen sayısal verileri istatistiksel yöntemlerle analiz edilir (Creswell, 2014).

Sosyal araştırmalarda veri toplama veya analize başlamak için bir tasarım veya yapı kurulmalıdır. Ancak, araştırma tasarımı sadece bir iş planından daha fazlasıdır. İş planı, bir projeyi tamamlamak için gerekli adımları açıklarken, araştırma tasarımına dayanmaktadır. Temelde, araştırma tasarımının işlevi, toplanan kanıtların başlangıç sorusuna açık bir şekilde cevap verilmesini sağlamaktır.

Araştırma tasarımının lojistik bir sorun değil, mantıksal bir sorun olduğunu belirtmek önemlidir. Sosyal araştırmalarda, örnekleme, veri toplama yöntemi ve soru tasarımı gibi faktörler, hangi kanıtların toplanması gerektiği sorusuna bağlıdır. Ne yazık ki, birçok araştırmacı, araştırma sorularına cevap vermek için hangi bilgilere ihtiyaç duyduklarını düşünmeden anket tasarlamaya veya mülakat yapmaya başlar.

Araştırma tasarımı ile veri toplama yöntemi arasında bir ayrım yapmak da önemlidir. Veri toplama yöntemi, tasarımın mantığı üzerinde bir etkiye sahip değildir. Açıklayıcı araştırma, nedensel teorileri geliştirmeyi ve değerlendirmeyi amaçlar, ancak sosyal bilimlerde nedensellik deterministik değil, olasılıksaldir. İşte bu yüzden araştırma tasarımının rolü çok önemlidir - verilerden yanlış nedensel çıkarımlar yapma olasılığını en aza indirir. Araştırma tasarlanırken, araştırma sorusuna ikna edici bir şekilde cevap vermek için gereken kanıt türü belirlenmelidir.

Araştırma amacı, bir çalışmanın neden yürütüldüğünü ve çalışmanın neyi başarmayı hedeflediğini açıklayan bir ifade olarak işlev görür. Genellikle belirli bir kavramı, durumu veya çözümü tanımlamak, açıklamak veya tahmin etmekle ilgilidir. Amaç beyanı önemlidir çünkü çalışma için değişkenleri, nüfusu ve ortamı açıklar ve genellikle araştırma probleminden türetilir. Amaç beyanı, araştırmanın güvenilir ve güvenilir olmasını sağlamak için objektif olmalı ve herhangi bir araştırmacının önyargılarından veya değerlerinden bağımsız olmalıdır. Tipik olarak, amaç beyanı araştırma probleminden sonra gelir ve çalışma yoluyla üretilen bilgiyi açıklayarak onu destekler (Durand, 2023).

Nicel araştırma, tümdengelim temellidir. Bu tür araştırma teori ile yönlendirilir, yani başlar ve teori ile biter. Herhangi bir araştırma projesine başlamadan önce, araştırmacıların ilgili literatürle tanışmaları gerekir. Bu, incelenen fenomen hakkında kurulan teorileri ve açıklamaları anlamayı ve mevcut bilgideki boşlukları veya tartışmaları tespit etmeyi içerir (Şekil 13). Bu bilgiyi kullanarak, araştırmacılar bu boşlukları veya tartışmaları ele almak için hipotezler geliştirebilir. Nicel araştırmanın temel amacı, mevcut teorileri yeni nicel veriler kullanarak test etmek ve bir teorinin sınırlarını belirlemek veya hangi koşullar altında geçerli olduğunu belirlemektir. Araştırma sorusu ne olursa olsun, her zaman teoriden türetilmelidir. İyi formüle edilmiş bir araştırma sorusu, ilgili olmalı ve literatüre teorik bir katkı yapma potansiyeline sahip olmalıdır. Mevcut teoriyi veya tartışmaları genişletmeli, değiştirmeli, meydan okumalı veya boşlukları doldurmalıdır (Stockemer, 2019).

İyi hazırlanmış bir araştırma tasarımı, bulguların doğruluğundan ödün vermeden etkili ve maliyet açısından verimli araştırmaların anahtarıdır. Tüm araştırma süreci için temel oluşturur ve projenin tüm yönlerinin değerli içgörüler sağlayacak şekilde titizlikle planlanmasını sağlar. Sağlam bir araştırma tasarımı yerinde olduğunda, ölçeklendirme çabasız hale gelir ve kaynaklar adil bir şekilde tahsis edilir, böylece araştırma hedeflerine ulaşmada vazgeçilmez bir unsuru haline gelir.

Uygun araştırma deseni, ilgili verileri toplama ve analiz tekniklerini haritalarken araştırma hedeflerini, personel zamanını ve bütçe kısıtlamalarını göz önünde bulundururken de hayati önem taşır. Araştırma tasarımını düzgün bir şekilde hazırlamamak, tüm projeye zarar verebilir (Pandey & Pandey, 2015).

Araştırma deseni, araştırma operasyonlarının sorunsuz ilerlemesi için bir plan gibi işlev görür, tıpkı bir evin etkili ve estetik açıdan hoş bir şekilde inşası için bir plan veya haritanın gerekli olması gibi.

Ayrıca, araştırma tasarımı araştırma sürecine genel bir bakış sunar ve alan uzmanlarının değerli katkılar sağlamasına olanak tanır. Aynı zamanda, araştırmacıların düşüncelerini organize etmelerine ve olası hataları tespit etmelerine yardımcı olur.

Sonuç olarak, araştırma deseni, araştırma projesine dahil olan tüm taraflar için net bir yol sağlar ve koordine edilmiş ve başarılı bir sonuç garanti eder.